Μια άτακτη προσκόλληση είναι η συναισθηματική εξάρτηση από κάποιο άτομο, αντικείμενο
ή δραστηριότητα. Λέμε συναισθηματική εξάρτηση, αλλά θα μπορούσαμε να πούμε και ψυχολογική εξάρτηση. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι εξαρτώμαι από κάτι σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτό που η λογική θα υπαγόρευε. Η λογική δίνει στους ανθρώπους πρόσβαση στο κατάλληλο μέτρο των πραγμάτων, το μέτρο που συμβαδίζει με το σχέδιο του Θεού.
Ο Άγιος Ιωάννης του Σταυρού χρησιμοποιεί ένα χτυπητό παράδειγμα, για να δείξει την ανάγκη για απονέκρωση από όλες τις ηθελημένες επιθυμίες. Τι εννοούσε ο Άγιος Ιωάννης του Σταυρού όταν είπε ότι ένα πουλί είναι δεμένο στη γη είτε με ένα μικρό κορδόνι είτε με ένα μεγάλο σκοινί; Απλούστατα ότι δεν έχει σημασία πόσο σημαντική είναι η προσκόλληση, καθώς η οποιαδήποτε προσκόλληση εμποδίζει το πέταγμά μας προς τον Θεό.
Ένα πουλί που έχει εγκλωβιστεί, όταν το βοηθήσει κανείς να απελευθερωθεί, αμέσως θα ανοίξει τα φτερά του για να φύγει ελεύθερο. Αυτό το παράδειγμα, οπωσδήποτε δείχνει πώς η προσκόλληση εμποδίζει την ελευθερία. Όμως σε πνευματικό επίπεδο, μεταξύ άλλων, η προσκόλληση ορίζεται και ως εξής: «Συναισθηματική εξάρτηση είτε ενός ατόμου από άλλο άτομο, είτε ενός ατόμου σε κάποιο πραγματικό ή απατηλό αντικείμενο… Ο πρώτος όρος για την πρόοδο προς την αγιότητα είναι κάποια κυριαρχία στις προσκολλήσεις του».
Η Αγία Γραφή επιβεβαιώνει ότι η Δημιουργία είναι καλή. Μετά από κάθε ανάγνωσμα για τη Δημιουργία που διαβάζουμε, «… και ο Θεός είδε ότι ήταν καλό». Όταν ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, είδε ότι ήταν πολύ καλό και του έδωσε κυριαρχία επάνω στα άλλα πλάσματα. Έτσι υπήρχε μια ιεραρχία στη δημιουργία. Ο Θεός παρείχε ό, τι χρειαζόταν για τις ανάγκες του ανθρώπου. Προικισμένοι με την αισθητηριακή αντίληψη, δεν αλληλεπιδρούμε μόνο με τη δημιουργία για να παρέχουμε τα απαραίτητα για τις ανάγκες μας, αλλά επίσης για να παίρνουμε ικανοποίηση από τη δημιουργία μέσω των αισθήσεών μας της όρασης, της ακοής, της όσφρησης, της γεύσης και της αφής. Δημιουργώντας τον κόσμο μέσα στον οποίο ο Θεός μας τοποθέτησε, του έδωσε ομορφιά, την οποία αντιλαμβανόμαστε μέσα από τις αισθήσεις μας και η οποία είναι μια πενιχρή αντανάκλαση της δικής του ατελείωτης ομορφιάς. Θέλει να απολαμβάνουμε αυτή την ομορφιά ως έναν τρόπο που μας οδηγεί σε Αυτόν, όχι να την αναζητούμε ως αυτοσκοπό.
Αποτυγχάνουμε να κυριαρχήσουμε επάνω στις προσκολλήσεις όταν τις χρησιμοποιούμε πέραν των αναγκών μας, για σκοπούς άλλους από αυτούς που προορίζονταν και όταν τις μεταχειριζόμαστε ως σκοπούς παρά ως μέσα για έναν θεμιτό σκοπό.
Η πιο θεμελιώδης βάση της πνευματικής ζωής μας είναι η αναγνώριση ότι είμαστε πλάσματα και ότι ο Θεός είναι ο Δημιουργός μας. Αν προτιμάμε ένα δημιούργημα από τον Δημιουργό, προτιμάμε ένα κατώτερο αγαθό. Όταν στρεφόμαστε σε ένα δημιούργημα, γινόμαστε όπως εκείνο το δημιούργημα. Όσο καλό κι αν είναι αυτό το δημιούργημα, παρόλα αυτά παραμένει πεπερασμένο. Αν στρεφόμαστε σε ό,τι είναι πεπερασμένο, δεν θα καταφέρουμε να μπούμε σε εκείνη την μεταμορφωτική ένωση με το άπειρο, την Θεϊκή Ομορφιά.
«Γιατί τι σχέση έχει το δημιούργημα με τον Δημιουργό; Τι σχέση έχει το αισθησιακό με το πνευματικό; Το ορατό με το αόρατο; Το παροδικό με το αιώνιο; Η τροφή που είναι παραδείσια, πνευματική και αγνή με την τροφή που είναι μόνο των αισθήσεων και είναι μόνο αισθησιακή; Η φτώχεια του πνεύματος όπως του Χριστού με την προσκόλληση στο απολύτως τίποτα;» (Ιωάννης του Σταυρού).
Οι εγωιστικές προσκολλήσεις μάς οδηγούν σε πνευματική ομίχλη, εμποδίζοντας την υπερφυσική όρασή μας. Γίνεται έτσι δύσκολο να διακρίνουμε ανάμεσα στο τι είναι θεμιτή επιθυμία και τι είναι άτακτη προσκόλληση. Οι ακόλουθες ερωτήσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να έχουμε μια ειλικρινή αυτογνωσία:
- Χρησιμοποιώ τα πράγματα σε υπερβολή σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες μου; Παράδειγμα: Πόσα ζευγάρια παπούτσια έχω σε σχέση με όσα χρειάζομαι; Μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτή την ερώτηση σε οποιαδήποτε υλικά αποκτήματά μας. Πόσες ώρες σπαταλάω βλέποντας τηλεόραση;
- Χρησιμοποιώ τα πράγματα για το σκοπό για τον οποίο προορίζονταν; Παράδειγμα: Αν ο εργοδότης μου μού δώσει έναν υπολογιστή για την εργασία μου, σπαταλάω το χρόνο μου χρησιμοποιώντας το για να κοιτάζω την αλληλογραφία μου, να σερφάρω άσκοπα στο ίντερνετ ή να διασκεδάζω;
- Κάνω τους ανθρώπους ή τα πράγματα αυτοσκοπό αντί να τα βλέπω ως μέσα για έναν σκοπό; Παράδειγμα: Είναι η σχέση μου με κάποιον άλλο ο τρόπος για να εξασφαλίσω όσο περισσότερο γίνεται τις δικές μου ανάγκες, παρά η έγνοια μου για το δικό του καλό;
Απαντώντας στα παραπάνω σε ό, τι αφορά τις σχέσεις μου και τη χρήση που κάνω στα πράγματα, πλησιάζω περισσότερο τον Θεό μέσω αυτών; Όλα αυτά με κάνουν να σκέφτομαι Εκείνον συχνότερα; Έχουν ως αποτέλεσμα να στρέφομαι σε βαθύτερη προσευχή; Η αναγνώριση και η κατονομασία των προσκολλήσεων που έχει ο καθένας, η αντιμετώπισή τους μέσω ενός πρακτικού σχεδίου αποσύνδεσης, τον βοηθάει να αποκτήσει μεγαλύτερη ελευθερία και να είναι ανοιχτός στα δώρα που ο Θεός επιθυμεί να μας προσφέρει γενναιόδωρα. «Μακάριοι όσοι έχουν καθαρή καρδιά, γιατί αυτοί θα δουν το πρόσωπο του Θεού».
