Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ
Πριν ζητήσω από τον εξομολόγο να εξομολογηθώ, οφείλω να προετοιμαστώ με μία καλή και ειλικρινή εξέταση της συνείδησής μου
Πάνω στην 1η Εντολή
Ο Θεός ήταν ο πρώτος που υπηρετήθηκε μέσα στην κάθε μου μέρα; Του είχα πάντα μια απόλυτη εμπιστοσύνη; Αφιέρωσα αρκετό χρόνο, κάθε μέρα, στον προσευχή;
Αναζήτησα ειλικρινά ποιο ήταν το θέλημα του Θεού πριν αποφασίσω κάτι σημαντικό; Αναζήτησα να γνωρίσω καλύτερα το Θεό και την πίστη μου αναπτύσσοντας τη χριστιανική μου μόρφωση, μελετώντας τη διδασκαλία της Εκκλησίας μέσα σ’ ό,τι με αφορά (π.χ. επαγγελματική ζωή, οικογενειακή ζωή); Φοβήθηκα να ομολογήσω ότι είμαι ριστιανός;
Ανέλαβα τις υπευθυνότητες μου μέσα στη ζωή της χριστιανικής κοινότητας;
Πάνω στη 2η Εντολή
Γελοιοποίησα τη θρησκευτική στάση κάποιου άλλου;
Μήπως η θρησκευτική μου πρακτική αρκείται σε εμφανίσεις και σε συνήθειες;
Πάνω στην 3η εντολή
Απέφυγα την μη απαραίτητη εργασία την Κυριακή;
Παρέλειψα ή έκανα να παραλείψουν οι άλλοι τη λειτουργία της Κυριακής εξαιτίας μου; Τήρησα τη Σαρακοστή; Εξομολογήθηκα και κοινώνησα τουλάχιστον την περίοδο του Πάσχα; Σημάδεψα την Παρασκευή με στέρηση από το κρέας ή με μια ιδιαίτερη προσπάθεια;
Πάνω στην 4η Εντολή
Ανάλογα με την ηλικία μου και την κατάστασή μου, υπάκουσα στους γονείς μου και τους σεβάστηκα; Τους βοήθησα ιδιαίτερα μέσα στις δοκιμασίες τους ή τα γεράματά τους; Πήρα μέρος στις εργασίες και στα βάρη της οικογένειας; Συνέβαλα στην καλή ατμόσφαιρα και στη συνεννόηση μέσα στην οικογένεια; Σεβάστηκα την εξουσία των νόμιμων ανωτέρων μου;
Πάνω στην 5η Εντολή
Ευχήθηκα κακό στον πλησίον μου; Του έκανα κακό με τα λόγια μου, τις πράξεις μου ή με τα παραδείγματά μου; Ήμουν βίαιος;
Προξένησα ή κινδύνεψα να προξενήσω το θάνατο του πλησίον μου από απερισκεψία μου, από ανανδρία μου ή από αδιαφορία μου; Πήρα μέρος στο θάνατο ενός παιδιού ενθαρρύνοντας ή κάνοντας έκτρωση; Ενθάρρυνα ή έκανα την ευθανασία;
Βοήθησα τον πλησίον μου να ζήσει; Επισκέφτηκα τον άρρωστο, το δυστυχισμένο, το γέροντα; Μοιράστηκα μ’ αυτούς που έχουν ανάγκη; Ανέλαβα τις υπευθυνότητες μου μέσα στην κοινωνική ή πολιτική ζωή;
Έκανα κακό στον εαυτό μου με παρεκτροπές στο τραπέζι, στον καπνό, στο αλκοόλ, στις κάθε είδους ηδονές; Ξεκουράστηκα και φρόντισα τον εαυτό μου, όπως έπρεπε;
6η και 9η Εντολή
Προκάλεσα ή δέχτηκα μέσα μου σκέψεις ή επιθυμίες ενάντια στην αγνότητα; Διάβασα, άκουσα ή κοίταξα με ευχαρίστηση άσεμνα βιβλία, νοσηρές επιθυμίες στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση; Ερεύνησα νοσηρά sites, στον υπολογιστή. Αναζήτησα νοσηρές απολαύσεις; Απέφυγα άσεμνες μόδες, κακές συναναστροφές και άλλες ευκαιρίες για αμαρτία;
Αν είμαι παντρεμένος, έχω μείνει πιστός στις υποσχέσεις του γάμου; Έχω τηρήσει τις απαιτήσεις του Θεού μέσα στη συζυγική ζωή και μέσα στη μετάδοση της ζωής; Αναζήτησα να γνωρίσω αυτές τις απαιτήσεις;
Είχα ή αναζήτησα συζυγικές σχέσεις πριν ή έξω από το γάμο; Σεβάστηκα την αιδώ και την αγνότητα των συντρόφων μου;
Πάνω στην 7η και τη 10η Εντολή
Έκλεψα, κατέστρεψα ή παραμέλησα τα αγαθά των άλλων; Φρόντισα τα αγαθά του συνόλου; Πλήρωσα τις οφειλές μου; Πλήρωσα αυτά που όφειλα στην Εκκλησία, στο κράτος και στους συλλογικούς οργανισμούς;
Επωφελήθηκα, εκμεταλλεύτηκα το επάγγελμά μου για να πλουτίσω άδικα; Για να καταπιέσω τους υφισταμένους μου; Αναζήτησα το καλό των υφισταμένων μου μέσα στην οργάνωση της εργασίας μου; Εργάστηκα με μια επαγγελματική συνείδηση;
Διατήρησα τη ζήλια απέναντι στους αδελφούς μου;
Πάνω στην 8η Εντολή
Εξαπάτησα τους αδελφούς μου; Με ποιες συνέπειες; Έβλαψα τη φήμη τους με άχρηστα λόγια ή με συκοφαντίες; Παραπονέθηκα χωρίς ανάλογη αιτία; Καυχήθηκα;
Είναι υποχρεωτικό να τα πούμε όλα;
Πρέπει να πούμε όλα όσα μας χωρίζουν από το Θεό: Να ομολογήσουμε κάθε σοβαρή ρήξη της ζωής του βαπτίσματός μας και να την ομολογήσουμε πλήρως. Ομολογώ μια κακή πράξη, σημαίνει αναλαμβάνω την ευθύνη, επανέρχομαι στην αρχή μου και γίνομαι τότε ικανός να πάρω μια άλλη κατεύθυνση. Η ειλικρίνεια μιας ομολογίας υποθέτει τη σαφήνειά της: Δε ζητάμε συγγνώμη επειδή κάναμε το κακό γενικά, ούτε επειδή είπαμε ψέματα ή κλέψαμε γενικά, αλλά επειδή είπαμε ψέματα ή κλέψαμε μέσα σε συγκεκριμένες περιστάσεις: Κλέβω 1000 ευρώ και κλέβω 10 ευρώ δεν είναι το ίδιο, λέω ψέματα για να ξεφορτωθώ έναν ενοχλητικό και λέω ψέματα για να εξαπατήσω τη γυναίκα μου δεν είναι το ίδιο επίσης. Γι’ αυτό η ομολογία του σφάλματος πρέπει να συνοδεύεται κι από τις συγκεκριμένες περιστάσεις και ενδεχομένως από την αναφορά της επανάληψής της.
Συχνά συμβαίνει να μη βλέπουμε καθαρά μέσα στη συνείδησή μας: Ο εξομολόγος είναι εδώ για να μας βοηθήσει σ’ αυτό, με λεπτότητα και σύνεση και βέβαια χωρίς αδιάκριτη ανάκριση και κάνω από τη σφραγίδα της απόλυτης μυστικότητας.
Η ειλικρίνεια μιας ομολογίας εμπλέκει επίσης τη σταθερή πρόθεση να επανορθώσουμε αυτό που μπορεί να επανορθωθεί. Ζητώ συγγνώμη για μια κλοπή υποθέτει τη θέληση να επιστρέψουμε αυτό που δε μας ανήκει, η συγγνώμη της προσβολής υποθέτει τη θέληση να συμφιλιωθούμε μ’ αυτόν που προσβάλλαμε κτλ.
