«Φως εις αποκάλυφιν εθνών και δόξα ν του λαού σου Ισραήλ.»
Η σημερινή εορτή, η οποία κλείνει τον κύκλο της περιόδου των Χριστουγέννων, για μεν τη Δύση είναι Χρι-στολογική, για δε την Ανατολή είναι Θεομητορική.
Η ακολουθία κατά το Β’ Εσπερινό ψάλλει: «Σήμερον η μακαρία αειπάρθενος Μαρία επαρουσίασε τον Ιησούν εις τον Ναόν και ο Συμεών, πλήρης Πνεύματος Αγίου, τον εδέχθη εις τας αγκάλας του, δοξάζων τον Θεόν εις τον αιώνα.»
Τελείται 40 ακριβώς ημέρες μετά τα Χριστούγεννα.
Η εορτή της Υπαπαντής είναι κατά κύριο λόγο εορτή του Κυρίου και κατά δευτερεύοντα λόγο εορτή της Παναγίας (Καθαρισμός της Μαρίας).
Σ’ αυτήν την εορτή, περισσότερο από τις προηγούμενες (Χριστούγεννα – Θεοφάνεια), διαπιστώνουμε έναν αναπτυσσόμενο ρυθμό, τόσο στο συμβολισμό του φωτός, όσο και στη συμμετοχή της ανθρωπότητας στην αποκάλυψη του Θεού. Έτσι, τα Χριστούγεννα: «Φως έλαμψεν εις το σκότος». Αυτό το φως μόνο λίγοι το αντιλήφθηκαν (οι φτωχοί βοσκοί). Τα Θεοφάνεια: «Το φως λάμπει υπεράνω της Ιερουσαλήμ» (σύμβολο της Εκκλησίας). «Η δόξα του Κυρίου ανυψώθη υπεράνω σου, Ιερουσαλήμ» και τα έθνη συρρέουν από τα σκότη στην πόλη του φωτός (αστέρας της Βηθλεέμ).
Κατά τη σημερινή εορτή της Υπαπαντής, κρατούμε το φως στα χέρια μας και το λιτανεύουμε κατά τη θεία Λειτουργία (λαμπάδα = Χριστός).
Η έννοια του Φωτός είναι το κυρίαρχο σημείο της σημερινής λειτουργικής τελετής.
Η Εκκλησία βαδίζει ως «Νύμφη» για να συναντήσει τον Κύριο «Νυμφίο». «Εδέχθημεν, Κύριε, το έλεός σου εν μέσω του λαού σου. Καθώς το όνομά σου, ούτω και ο έπαινος σου φθάνει μέχρι των περάτων της γης. Η δεξιά σου είναι πλήρης δικαιοσύνης» (από το Εισοδικό της Λειτουργίας).
Η συνάντηση αυτή του Χριστού με την Εκκλησία (πιστοί) συμβολίζεται με μια μυστική ένωση, που η Εκκλησία, για να την εκφράσει, μεταχειρίζεται λέξεις οι οποίες εκφράζουν την ένωση του άντρα και της γυναίκας στο γάμο, που είναι «ένωση εν Χριστώ», αφού σφραγίζεται με το Μυστήριο.
Γι’ αυτόν το λόγο, όλα τα τροπάρια της σημερινής λειτουργίας εκφράζουν αυτήν την έννοια που, όπως ελέχθη σε άλλο σημείο, είναι άκρως Βιβλική, αλλά και λειτουργική.
Συνεπώς, μπορούμε να συμπεράνουμε πως κεντρική ιδέα της σημερινής εορτής, σαν προέκταση νοημάτων των δύο προηγουμένων, είναι η συμμετοχή ολόκληρης της ανθρωπότητας στην αποκάλυψη του Κυρίου. Η Ανατολική Εκκλησία πολύ εύστοχα την ονομάζει «Υπαπαντή». Δηλαδή η ανθρωπότητα πορεύεται προς συνάντηση του Κυρίου. ΓΓ αυτό η Εκκλησία ψάλλει στην ιερή ακολουθία: «Ιδού έρχεται εις τον Ναόν σου ο Κυρίαρχος, Σιών σπεύσον να συναντήσεις τον Θεόν σου, πλήρης χαράς και ευφροσύνης.» Επίσης κατά τη Θεία Λειτουργία, «απλώνουμε τα χέρια για να υποδεχθούμε το “Νυμφίο”». «Εδέχθημεν το έλεός σου εν μέσω του Ναού σου.» (Ψαλμ. 47)
Λοιπόν, από όλη αυτήν την αλληγορική πανδαισία, που κρύβει τόσο υψηλά νοήματα, είναι σαφές ότι κυρίαρχο στοιχείο της σημερινής εορτής είναι η συνάντηση του λαού του Θεού με τον Κύριο. Σύμβολο της συναντήσεως αυτής είναι ο πρεσβύτερος Συμεών, στον οποίο η Λειτουργία δίνει τιμητική θέση.
Ένα άλλο εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο της Υπαπαντής είναι το φως. Γνωρίζουμε ήδη το συμβολισμό του φωτός. Παριστάνει το Χριστό και τη «θεία ζωή» που βρίσκεται μέσα μας. ΓΓ αυτό κατά την ημέρα αυτή, πριν τη Θεία Λειτουργία, ευλογούνται τα κεριά που χρησιμοποιούνται για τη λιτανεία και τα οποία η Εκκλησία εμπιστεύεται στις οικογένειές μας. Αυτά τα ευλογημένα κεριά τα διατηρούμε με σεβασμό σε κατάλληλο χώρο και τα ανάβουμε μόνο για την προσευχή, τις θεομηνίες, τους κινδύνους, και ιδιαίτερα κατά τη Θεία Κοινωνία και το Ευχέλαιο των ασθενών.
Πέρα απ’ αυτήν την ευλάβεια, η Εκκλησία θέλει ακόμη να μας υπενθυμίζει τη λαμπάδα του Βαπτίσματος μας, σύμβολο και σημείο της «θείας υιοθεσίας» και του «κοινού ιερατείου» μας. Παίρνοντάς την λοιπόν κάθε χρόνο, από την Εκκλησία, θυμόμαστε το Βάπτισμά μας και συνειδητοποιούμε, ακόμα πιο πολύ, την πορεία μας προς τον Κύριο (το Θείο Νυμφίο). Η λιτανεία που γίνεται αυτήν την ημέρα, με τα κεριά αναμμένα, συμβολίζει την επίγεια πορεία μας προς τον Κύριο, μέχρις ότου τον συναντήσουμε οριστικά και για πάντα και μείνουμε αιωνίως μαζί του. (Θάνατος = οριστική συνάντηση με το Θείο Νυμφίο.)
Υπέροχοι συμβολισμοί, που, ασφαλώς, τρέφουν και ενισχύουν την πίστη μας, αλλά και δίνουν στη ζωή μας νόημα και γοητεία, αρκεί βέβαια όλα αυτά να τα ζούμε.
